Lubin

Miejscowość letniskowa położona na klifie nad Zalewem Szczecińskim, na wyspie Wolin.

We wsi znajduje się pozostałość po wczesnosłowiańskim grodzie Wolinian z IX - XII wieku, gdzie znajduje się ekspozycja ułomków ceramiki. Z klifu, na którym znajduje się grodzisko roztacza się widok na Zalew Szczeciński.

Pierwsza wzmianka dokumentalna o Lubinie pochodzi z XII wieku i wiąże się z misją chrystianizacyjną biskupa Ottona z Bambergu. W 1124 roku św. Otton przybył do Lubina, gdzie - jak podaje kronikarz Herbord - poświęcił ołtarz. To wydarzenie czyni Lubin jedną z najstarszych opisanych w średniowiecznych podaniach osad na Pomorzu Zachodnim. Podczas misji św. Ottona w 1124 roku wzniesiono jedną z najstarszych budowli chrześcijańskich na Pomorzu. Grodzisko zostało zniszczone w 1173 roku przez wojska króla duńskiego Waldemara I. Kronikarz Saxo Grammaticus opisuje to wydarzenie w Gesta Danorum jako zdobycie grodu po powrocie z oblężenia Szczecina. Według znalezisk archeologicznych wały obronne zostały w tym czasie zniszczone, a następnie odbudowane. Z dokumentu z 1186 roku wynika, że książę Bogusław I nadał diecezji pomorskiej świeżo przeniesionego do Kamienia biskupstwa niemal całą zachodnią część wyspy Wolin, wraz z kościołem w Lubinie i grodem. Z dokumentu dowiadujemy się, że kościół był poświęcony św. Mikołajowi, patronowi żeglarzy. To ostatnia wzmianka o Lubinie jako grodzie - od połowy XIII wieku nazywany jest już wsią. W XV lub XVI wieku na terenie dawnego grodziska wzniesiono wieżę mieszkalną, która pełniła funkcję rezydencji prepozyta kapituły kamieńskiej podczas jego wizyt w Lubinie. Wieża miała dwie kondygnacje - pierwszą ceglaną, drugą szachulcową, była ogrzewana piecem i miała szklane okna. Pod koniec XVI wieku została zburzona po przekazaniu posiadłości księciu szczecińskiemu Janowi Fryderykowi.

W 1855 roku Johannes Heinrich Quistorp założył w Lubinie fabrykę cementu portlandzkiego "Lebbin". Cementownia znajdowała się nad brzegiem północnej zatoki Zalewu Szczecińskiego - jeziora Wicko Małe, a kopalnia kredy w sąsiedniej Wapnicy na północnym zboczu Piaskowej Góry. Fabryka wyróżniała się wielkością produkcji - była największą w Niemczech fabryką cementu portlandzkiego, wytwarzając rocznie około 80 tysięcy ton cementu. Quistorp jako pierwszy z pruskich kapitalistów zadbał o potrzeby socjalne swoich pracowników. Cement o najwyższej jakości używany był głównie w przemyśle zbrojeniowym, w tym do budowy żelbetowych tankowców w stoczni koło Ognicy w ostatnich latach wojny. Eksportowano go także do państw skandynawskich i wysyłano do Gdyni.

W marcu 1945 produkcja w zakładzie została zakończona z powodu braku surowców. Po wojnie Rosjanie wywieźli cenne wyposażenie. Od lat 50. XX wieku dawne wyrobisko kredy w Wapnicy zostało zalane wodami podskórnymi, tworząc Jezioro Turkusowe.

Po II wojnie światowej w latach 1946-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego. Początkowo utworzył gromadę w gminie Dargobądz, od 1 stycznia 1973 - włączony w granice miasta Świnoujście, a od 15 marca 1984 - wyłączony ze Świnoujścia. Obecnie Lubin jest wsią w gminie Międzyzdroje.

Inne nazwy: Lebbin.

Miejsca, które warto zobaczyć/zwiedzić:

• grodzisko, IX - XII wiek,
• kościół pw. Matki Boskiej Jasnogórskiej, neogotyk, 1858-1862 rok.
• punkt widokowy "Grodzisko Lubin"