Eryk I Pomorski
Tytuł:
król Norwegii (jako Eryk III, 1389-1442), król Danii (jako Eryk VII, 1396-1439), król Szwecji (jako Eryk XIII, 1397-1441), książę pomorski na Słupsku (od 1449)
Urodzony:
1382 w Darłowie
Zmarł:
16.6.1459 w Darłowie
Rodzice:
Warcisław VII
Maria
Współmałżonka:
Fillipa (od 26.10.1406 r., c. króla Anglii Henryka IV)
Syn Warcisława VII. Urodził się w 1382 roku w Darłowie. Po śmierci jedynego syna Małgorzaty I, Olafa Haakonssona, w 1387 roku została regentką Danii, a następnie w 1389 roku również Norwegii i Szwecji. Małgorzata I nie miała następcy tronu, dlatego też zdecydowała się na adopcję siedmioletniego Bogusława, syna księcia pomorskiego Warcisława VII i Marii Meklemburskiej - jej siostrzenicy. Po zmianie imienia na Eryk został uznany przez Norwegię za dziedzicznego króla, a w 1396 roku wybrany na króla Danii i Szwecji. W Kalmarze, 17 czerwca 1397 roku, Eryk został koronowany przed przedstawicielami trzech królestw. W 1406 roku w Lund poślubił Filippę Lancaster, córkę króla Anglii Henryka IV. Małgorzata I do śmierci w 1412 roku miała decydujący wpływ na politykę Unii. W 1423 roku wyruszył w pielgrzymkę do Palestyny, a w drodze powrotnej przebywał w Krakowie, gdzie wziął udział w koronacji żony Władysława Jagiełły - Zofii. Eryk I prowadził wieloletnią wojnę o Szlezwik, a od 1426 roku walczył także z miastami hanzeatyckimi. W styczniu 1430 roku podczas wizyty w klasztorze w Vadstenie zmarła jego żona - Filippa. Wojna z Hanzą doprowadziła do zaostrzenia podatków i ograniczenia handlu. Do ich poboru w Szwecji Eryk wyznaczył cudzoziemców (Duńczyków i Niemców, nawet Włochów). Z uwagi na duże obciążenia podatkowe wzrastało niezadowolenie społeczne, co doprowadziło do wybuchu rewolty w czerwcu 1434 roku, na czele której stanął górnik Engelbrekt Engelbrektsson. Zwycięskie walki rebeliantów doprowadziły do ugody z Erykiem i rewizji postanowień unii kalmarskiej. Na początku maja 1436 roku Engelbrekt został zamordowany przez Magnusa Bengtssona, któremu nigdy nie udowodniono tego czynu. Zabójcę chronił Karl Knutsson, który w 1438 roku został regentem Szwecji. Niezadowolenie z Eryka było duże również w pozostałych państwach unii, co doprowadziło do jego detronizacji w 1439 roku w Danii, następnie w 1441 roku w Szwecji i ostatecznie w Norwegii w 1442 roku. Jako następcę wybrano Krzysztofa III Bawarskiego, siostrzeńca Eryka. Od 1436 roku Eryk mieszkał głównie w zamku Visborg na Gotlandii, która należała do Danii od 1361 roku. Po nieudanej próbie wzmocnienia władzy w 1438 roku, opróżnił skarbiec w Kalundborgu i przywiózł wszystkie kosztowności na Gotlandię. Na wyspie pozostał do 1449 roku tocząc w tym czasie walkę z Hanzą. Niedawny władca potężnego imperium bałtyckiego stał się piratem. Po śmierci siostrzeńca podjął próbę objęcia tronu. Norwegowie wybrali jednak Karla Knutssona, a Duńczycy Chrystiana I Oldenburga. Nieudana próba odzyskania tronu i śmierć księcia Bogusława IX, syna kuzyna Bogusława VIII, z pewnością przyczyniły się do powrotu do ojczyzny, osiadł w Darłowie i objął rządy w Księstwie Słupskim. Zmarł 3 maja 1459 roku w wieku 77 lat i został pochowany w kościele miejskim w Darłowie.
Autor: Grzegorz Chmielecki
Dodano: 23 października 2007 roku
Edytowano: 10 grudnia 2022 roku